Hour Of Code Vietnam | Lập trình PHP

Lâp trình PHP: Cú pháp PHP

Byputin

Lập trình PHP: PHP cũng giống như bao ngôn ngữ lập trình khác, để dễ dàng tiếp cận, học tập và nghiên cứu nó thì chúng ta cần nắm vững cú pháp và cấu trúc chương trình (vì điều này cực kỳ quan trọng). Trong bài này Hour Of Code Việt Nam sẽ giới thiêu cho bạn cú pháp PHP cơ bản, bao gồm: thẻ php, comment, lệnh print, lệnh echo, và so sánh hai lệnh print và echo.

Cú Pháp PHP

Trình phân tích cú pháp PHP cần một cách để phân biệt các đoạn code PHP với các phần tử khác trong trang. Chúng ta có 4 cách để khai báo cú pháp của PHP.

Thẻ PHP chính tắc

Cách thức khai báo thẻ PHP hiệu quả nhất chính là:

<?php...?>

Nếu bạn sử dụng cách khai báo này, tôi có thể chắc chắn rằng các thẻ của bạn sẽ luôn luôn được thông dịch một cách chính xác.

Thẻ mở dạng vắn tắt (SGML-style)

Các thẻ này có dạng như sau:

<?...?>

Để sử dụng thẻ này bạn thực hiện 1 hoặc 2 việc sau để Trình phân tích cú pháp PHP nhận ra các thẻ này:

  • Chọn tùy chọn cấu hình —enable-short-tags khi bạn đang xây dựng PHP.
  • Thiết lập cài đặt short_open_tag trong tệp php.ini thành on. Tùy chọn này phải vô hiệu hóa để phân tích cú pháp XML với PHP, bởi vì cú pháp tương tự được sử dụng cho các thẻ XML.

Thẻ ASP-style

Thẻ ASP-style bắt chước các thẻ được sử dụng bởi Active Server Pages để phác họa các khối code. Các thẻ ASP-style có dạng như sau:

<%...%>

Để sử dụng thẻ ASP-style, bạn sẽ cần thiết lập tùy chọn cấu hình trong tệp php.ini.

Thẻ HTML script

Thẻ script trong HTML có dạng như sau:

<script language="PHP">...</script>

Chú thích – Commet trong PHP

Một comment là 1 phần của chương trình chỉ có tác dụng cho người đọc code và nó sẽ bị lược bỏ trước khi hiển thị kết quả chương trình. Có 2 kiểu comment trong PHP:

Comment đơn dòng − Nói chung, chúng thường được sử dụng cho các giải thích ngắn gọn hoặc các chú ý liên quan đến nội bộ code. Dưới đây là ví dụ về comment đơn dòng:

<?php
   # Đây là ví dụ của một comment
   # Ví dụ comment thứ hai
   
   // Một ví dụ về comment đơn dòng khác
   print "Hour Of Code Vietnam - Ví dụ minh họa comment đơn dòng";
?>

Lưu chương trình trên trong một file có tên là test.php. Sau đó chạy thử trên trình duyệt sẽ cho kết quả:
Comment đa dòng − Được sử dụng để giải thích chi tiết khi cần thiết. Dạng comment này khá giống trong C. Đây là ví dụ về comment đa dòng.

<?php
   /* Ví dụ một comment đa dòng:
      Web: vietjack.com
      Mục đích: minh họa loại comment viết trên nhiều dòng
      Ngôn ngữ: PHP
   */
   
   print "Hour Of Code Viet Nam - Ví dụ minh họa comment đa dòng";
?>

Lưu chương trình trên trong một file có tên là test1.php. Sau đó chạy thử trên trình duyệt sẽ cho kết quả:

PHP là không phân biệt khoảng trắng

Khoảng trắng là những thứ bạn gõ mà không hiển thị trên màn hình ví dụ như : dấu cách, dấu tab, hay xuống dòng (kết thúc một dòng kí tự).

Trong lập trình PHP không phân biệt khoảng trắng, nghĩa là, sẽ không có vấn đề gì về việc có bao nhiêu ký tự trống bạn có trong một hàng. Một dấu cách cũng giống như nhiều dấu cách

Ví dụ, các lệnh PHP sau sẽ gán tổng của 2 + 2 cho biến $tong là tương đương nhau:

$tong = 2 + 2; // các khoảng trắng đơn
$tong <tab>=<tab2<tab>+<tab>2 ; // khoảng trắng và tab
$tong =
2+
2; // ví dụ một dòng code có thể được viết trên nhiều dòng

PHP là phân biệt kiểu chữ

PHP là ngôn ngữ phân biệt kiểu chữ (case sensitive). Bạn xét ví dụ sau:

<html>
   <body>
      
      <?php
         $hourofcode = 99;
         print("Giá trị biến hourofcode là: $hourofcode<br>");
         print("Giá trị biến HourOfCode là: $HourOfcode<br>");
      ?>
      
   </body>
</html>

Lưu chương trình trên trong một file có tên là test.php trong htdocs, sau đó mở trình duyệt và gõ địa chỉ http://localhost:8080/test.php sẽ cho kết quả:

Lệnh print và lệnh echo

Lập trình PHP: Trong PHP bạn có thể sử dụng hai lệnh print và echo để in ra màn hình một chuỗi hay giá trị một biểu thức nào đó. Với các bạn mới học lập trình PHP thì hai lệnh này không khác nhau nhiều và bạn có thể sử dụng lệnh nào cũng được.

<html>
   
   <head>
      <title>Ví dụ chương trình PHP</title>
   </head>
   <body>
       <?php
         echo "Hour Of Code Việt Nam - Ví dụ minh họa lệnh echo! <br>";
   
         print "Hour Of Code Việt Nam - Ví dụ minh họa lệnh print!";
       ?>
   </body>
</html>

Lưu chương trình trên trong một file có tên là test.php trong htdocs, sau đó mở trình duyệt và gõ địa chỉ http://localhost:8080/test.php sẽ cho kết quả:

Bạn để ý trong phần code trên mình sử dụng <br> để xuống dòng. Nếu không sử dụng <br> thì hai dòng văn bản này sẽ được in liền nhau.

Nói cách khác, trong lập trình PHP lệnh print và lệnh echo được sử dụng để định dạng phần HTML để hiển thị trên trình duyệt. Bạn có thể định dạng bất cứ điều gì bạn muốn bằng HTML trong hai lệnh này.

Điểm khác nhau giữa lệnh print và lệnh echo

Trong lập trình PHP, về cơ bản thì hai lệnh này khá giống nhau, tuy nhiên đôi khi bạn cũng nên để ý đến hai điểm khác nhau sau:

  • Lệnh print là một hàm số, khi được thực thi nó sẽ trả về kết quả là 1, nếu không thì trả về kết quả 0. Do đó, bạn có thể gán kết quả của lệnh print này cho một biến, còn với lệnh echo thì không.

    <?php
   $viet = print 'abcd'; 
   $jack = echo 'cdef'; //sai
?>

    Nếu chạy đoạn PHP trên sẽ cho một lỗi là Parse error: syntax error, unexpected ‘echo’ …

  • Lệnh print chỉ có thể được sử dụng với một tham số, trong khi lệnh echo có thể được dùng với nhiều tham số. 
    <?php
   echo 'v','i','e','t'; //dùng với 4 tham số
   echo ('j'),('a');     //dùng được cả dấu ngoặc cho từng tham số
 
   print 'c';         //đúng
   print 'k','t';     //sai
?>

Chạy PHP script từ dòng nhắc lệnh

Tất nhiên, bạn có thể chạy PHP script của bạn từ dòng nhắc lệnh (command prompt). Bạn xét nội dung sau có trong tệp test.php.

<?php
   echo "Hello World - Hello PHP!!!!!";
?>

Bây giờ, chạy script này như là một command prompt như sau:

$ php test.php

Nó sẽ cho kết quả:

Hello World - Hello PHP!!!!!

Dành cho bạn