“Khi bạn học lập trình, bạn đang nghĩ về tư duy”
Ông Bill Mitchell của Hiệp hội máy tính Anh Quốc BCS (British Computer Society) nói rằng môn học máy tính mới của Anh đang biến đổi và muốn đạt được hiệu quả tốt chỉ khi có sự hỗ trợ đúng đắn cho giáo viên. Chúng ta cùng tham khảo những chia sẻ của ông trong nỗ lực đưa chương trình giảng dạy máy tính vào trường học.
Với sự ra mắt của môn học máy tính đã được cải biên lại, các em học sinh khắp nước Anh sẽ được học một số kỹ năng mới, bao gồm cả lập trình.
Học sinh từ lớp 5 sẽ được học về thuật toán và tư duy máy tính, cũng như lập trình và gỡ lỗi lập trình đơn giản của riêng mình bằng cách sử dụng các loại công cụ khác nhau. Đó là một cuộc cải tổ lớn cho cả trẻ em cũng như giáo viên.
Những thay đổi này đã được ca ngợi rộng rãi trong các ngành công nghiệp công nghệ, nhưng cũng có những nhà phê bình đặt câu hỏi về giá trị của chương trình giảng dạy lập trình cho trẻ em, hoặc tự hỏi liệu có đủ giáo viên có kỹ năng và có hỗ trợ mà họ cần để dạy về máy tính.
Công bằng mà nói chương trình giảng dạy mới làm dấy lên các cuộc tranh luận. “Chúng tôi hỗ trợ thiết kế chương trình này và đó là vấn đề của chúng tôi!” Bill Mitchell – Giám đốc giáo dục tại BCS, Viện đặc quyền Công nghệ thông tin, người đóng một vai trò quan trọng trong quá trình tạo ra chương trình giảng dạy mới cho biết.
BCS làm việc với Học viện Kỹ thuật Hoàng gia để cùng phối hợp phát triển chương trình, trong đó có chương trình vận động các kỹ năng Thế hệ mới và các tổ chức khác cũng tham gia nhiều vào cải tạo những gì họ thấy ở một chương trình đào tạo công nghệ thông tin đã lỗi thời và quá quy tắc.
Kể từ khi môn học máy tính mới được công bố vào năm 2013, tất cả các cơ quan này đã cố gắng để giải quyết những thách thức mới khi bắt tay vào phổ biến chương trình giảng dạy một cách chính thức. Mitchell không cố giảm thiểu những nhiệm vụ mà họ vẫn phải đối mặt. “Thử thách lớn là đảm bảo tất cả giáo viên của chúng ta có thể tự tin và hào hứng khi dạy môn học, điều này có thể sẽ không sớm thực hiện được trong khoảng thời gian này,” ông cũng chia sẻ: “Có sự khác biệt rất lớn về bằng cấp máy tính mà giáo viên có: một số ít có bằng về khoa học máy tính, còn hầu hết các giáo viên sẽ phải dạy một môn học mới tinh.”
Ông chỉ ra rằng điều này cũng giống với đội ngũ lãnh đạo trong nhiều trường học, lãnh đạo cấp cao trong đó bao gồm cả hiệu trưởng, các thầy cô này cũng chưa chắc đã có bằng về khoa học máy tính, họ vừa học vừa dạy sao cho tốt”.
Mạng lưới hỗ trợ con người
Chương trình giảng dạy mới đã đưa ra một số chi tiết xuống đến từng trường: ví dụ, các trường tự chọn giáo cụ phục vụ giảng dạy tư duy máy tính cho các em, cũng như ngôn ngữ và phần mềm mà họ sử dụng để đào tạo lập trình.
Điều đó sẽ giúp cho chương trình giảng dạy luôn được cập nhật mới hơn so với các giáo án bắt buộc khi ngôn ngữ lập trình có thể không còn hữu dụng trong vòng 5 hay 10 năm tới. Nhưng điều này cũng đặt trách nhiệm lên các trường học và giáo viên để đưa ra quyết định về các nguồn tài nguyên cho những chủ đề giảng dạy mà vẫn cảm thấy mới mẻ với họ. “Chúng tôi không muốn giáo viên chỉ ngồi đợi ai đó đưa cho họ những thứ “hay ho” để dạy trong lớp mà tự bản thân họ phải phát triển. Nhưng điều đó thật sự khó khăn khi bạn chưa từng dạy môn này hoặc chỉ tự học.” Mitchell nói.
Ông khen ngợi đóng góp của các công ty tư nhân bao gồm BT và Microsoft với chương trình máy tính Barefoot và QuickStart đã cung cấp tài liệu và đào tạo cho các giáo viên trong quan hệ đối tác với BCS.
Mitchell cho biết BCS cũng hỗ trợ hoạt động của Câu lạc bộ Code, Coder Dojo và Codecademy, trong khi cũng kêu gọi các công ty công nghệ tài trợ cho một chương trình học bổng mới với số tiền tài trợ lên đến 25000 bảng cho ai muốn làm giáo viên máy tính.
Mặt khác, ông cũng rất thích thú khi nói về mạng lưới hỗ trợ con người, bao gồm cả các cá nhân từ thế giới công nghệ tới các trường địa phương để nói chuyện, và đưa ra lời khuyên, các giáo viên trao đổi kinh nghiệm riêng khi chương trình giảng dạy đã bắt đầu. “Họ cần đối mặt, liên hệ trực tiếp với các giáo viên khác để tìm hiểu về sự hiệu quả trong các trường khác.” Mitchell phát biểu tại các trung tâm khu vực điều hành bởi đối tác máy tính tại trường (CAS) của BCS như là một trong những nỗ lực để châm ngòi cho cộng đồng này.
“Khi các giáo viên gặp gỡ mỗi nửa kỳ hoặc một tháng, mối quan hệ chuyên nghiệp và dài hạn giữa các đồng nghiệp hỗ trợ lẫn nhau từ những người cùng chí hướng là rất quan trọng”, ông nói. “Đây là nơi bạn thực sự có thể tiếp thu các ý tưởng và biến chúng thành cảm hứng để truyền dạy cho học sinh trong lớp. Chúng tôi cũng muốn tránh việc giáo viên được nhồi nhét những thứ họ không có quyền sở hữu và tự phát triển bản thân của họ.”
Còn về phụ huynh thì sao? BCS tiến hành điều tra 1020 phụ huynh Anh quốc trong tháng 6, hỏi họ về chương trình giảng dạy máy tính mới ra mắt vào tháng 9. 60% trả lời họ không biết, một con số tương tự khi tiến hành điều tra bởi O2 và Công nghệ Ocado. Kết quả điều tra có thực sự là vấn đề nghiêm trọng không? Nếu trường học và giáo viên đã giành nhiều tháng để nắm được các thay đổi, cũng không ngạc nhiên gì nếu họ đợi cho tới khi kỳ học mới sắp bắt đầu trước khi thông báo các thay đổi tới phụ huynh. “Việc phụ huynh biết những gì đang diễn ra là rất quan trọng, cá nhân tôi nghĩ điều này rất tích cực cho việc học của con em họ,” Mitchell nói.
Ông đề nghị cha mẹ đọc hướng dẫn pdf của BCS về chương trình dành cho tiểu học và trung học mới, được viết cho giáo viên nhưng ông hi vọng tài liệu này sẽ “làm sáng tỏ” sự thay đổi của chương trình, cũng như các thuật ngữ về máy tính đi cùng với chúng.
Bàn luận xung quanh về chương trình giảng dạy “tích cực mới” dẫn tới nhiều ý kiến khác nhau về sự thay đổi này như liệu dạy học lập trình cho các em nhỏ có lãng phí thời gian không hay ít nhất có sử dụng hiệu quả thời gian và nguồn lực của trường. Một lập luận cho rằng, nếu tạo cho môn học không khí vui vẻ, dễ tiếp cận cho trẻ 5 tuổi thì có thể sẽ gây ra ấn tượng sai lầm về yêu cầu của ngành học khi chúng lớn lên. Một phê bình khác cũng cho biết, có một số ít các học sinh sẽ trở thành nhà lập trình chuyên nghiệp vậy nên là rất vô nghĩa khi bắt tất cả các trẻ em phải học.
Phản biện phổ biến nhất với những ý kiến trái chiều trên đó là lập trình ở độ tuổi nhỏ giống như học nhạc cụ hoặc ngoại ngữ: các em nhỏ sẽ tiếp thu được nhiều kỹ năng có ích từ chương trình được giảng dạy chứ không phải mục đích là đào tạo ra thêm các nhạc sĩ chuyên nghiệp hay các dịch giả. “Ở trình độ tiểu học, nếu thầy cô dạy máy tính theo chuẩn, điều này sẽ giúp trẻ phát triển kỹ năng về chữ và số” Mitchell nói, ông khuyến khích trẻ sử dụng phần mềm lập trình Scratch như là một phần của viết lách sáng tạo và luyện tập cấu trúc câu khi học về thuật toán.
Kĩ năng chuyển tiếp
“Đối với tôi, ý tưởng cơ bản của máy tính là bạn phải có máy vi tính để giải quyết một vấn đề: bạn sẽ có một thuật toán, một tập hợp các hướng dẫn. Nếu bạn có thể làm như vậy, đây sẽ là những kỹ năng cực kỳ có giá trị bất cứ lúc nào bạn làm việc nhóm cho bất kỳ dự án nào,” Mitchell nói. “Thêm nữa, hãy nghĩ về các môn học. Ở trường, khi học vật lý bạn nghĩ về vật lý – đó là điều tuyệt vời. Nhưng khi học vi tính, bạn nghĩ về tư duy, về cách tư duy làm việc. Bạn sẽ phải cố tưởng tượng làm cách nào để chiếc máy tính sẽ thực hiện điều gì đó cho bạn.”
Vì những lí do này, Mitchell cho rằng việc giáo viên sử dụng phần mềm và công nghệ trong lớp cho chương trình mới là “không liên quan”: điều này phản ánh niềm tin rằng việc giảng dạy tốt nhất sẽ không nhất thiết phải có các thiết bị hoặc phần mềm đắt tiền nhất.
“Điều quan trọng là học sinh có giỏi hơn trong việc phát minh ra thuật toán mới, hiểu cách phân tích vấn đề và làm thế nào để tóm tắt các chi tiết không quan trọng? Ông Mitchell nói.
Ông trích dẫn dự án Tìm hiểu về Khoa học máy tính của giáo sư Tim Bell tại New Zealand, dạy các khái niệm máy tính sử dụng (theo như website) “thẻ, dây, bút chì màu và rất nhiều hoạt động chạy nhảy xung quanh” là một ví dụ đầy cảm hứng.
“Bạn có thể học những điều thực sự quan trọng về máy tính mà không cần phải tiếp cận máy tính. Các kỹ năng chuyển tiếp chủ yếu là về những điều đó. Và đây là sự thay đổi, nó có thể có một tác động lớn đối với xã hội nói chung, ” Mitchell nói.
“Khi các thế hệ trẻ tiếp theo có những kỹ năng tư duy tính toán, nó sẽ thay đổi cách các em học sinh nhìn nhận thế giới xung quanh, những gì các em có thể làm để thay đổi thế giới và khiến nó làm việc cho các em.”
Tham khảo thêm:
